Dalvarzintepa

Dalvarzintepa- qadimiy dunyodagi eng qadimiy shaharlardan biri hisoblanadi. Shahar harobasi. Surxondaryo viloyati Sho‘rchi tumani markazidan 10 km shimoliy-sharqda joylashgan. Maydoni. 47 ga. Dalvarzintepa. 2 qismdan: qudratli mudofaa devori (qalinligi 10 m.gacha) bilan o‘rab olin-gan shoh saroy qal'asi va shaharning o‘zidan iborat. Shahar ham mudofaaning istehkomli tizimiga ega bo‘lib, bu yerda aslzodalar, hunarmandlar, kulollar, savdogarlar va ruhoniylar istiqomat qilishgan.

O‘zbekiston san'atshunoslik ilmiy tadqiqot institutining san'atshunoslik ekspeditsiyasi Dalvarzintepada 1962 yilda dastlabki tekshiruv ishlarini va 1967 yildan buyon muntazam arxeologik qidiruv ishlarini olib boradi.  Dalvarzintepa Kushonlar imperiyasining poxtaxti bo’lib xizmat qilgan. Milodda avvalgi 2-asr oxiri-1-asrlarda Dalvarzintepa o‘rnida kichik manzilgoh paydo bo‘lgan. Kushon podsholaridan Kanishka davrida Dalvarzintepa shahar sifatida shakllangan. Miloddan. avval 1-asr oxiri milodiy yil boshlarida shimoliy Baqtriya hududida Dalvarzintepadan boshqa bunchalik yirik shahar manbalarda qayd etil-magan.San’atshunoslikka oid topilmalarning topilishi esa, o’sha davrdanoq madaniy hayot gullab yashnaganidan darak beradi.